Ginkgo biloba, dit Chinese plantenextract staat bekend om zijn effect op aandacht en geheugen. Maar misschien hoorde je over dit voedingssupplement in verband met dementie en Alzheimer’s?
Online kan je heel wat gezondheidsclaims over ginkgo biloba terugvinden. Wij scheiden het kaf van het koren. En zetten voor jou op een rij welke voordelen van het gebruik van ginkgo biloba ondersteund worden door wetenschappelijk onderzoek.
We staan ook even stil bij de mogelijke bijwerkingen.
Inhoud van dit artikel
Wat is ginkgo biloba?
Ginkgo Biloba is een eeuwenoude, oersterke boomsoort. Deze levende fossiel bestaat al ruim 300 miljoen jaar. Een individuele boom kan wel duizend jaar oud worden en 40 meter hoog reiken.
De zaden van de ginkgo biloba zien er uit als fruit en hebben een onaangename geur. Maar hun inhoud wordt als een delicatesse beschouwd in Japan en China. ‘Ginkgo’ zou dan ook staan voor ‘zilveren abrikoos’. Terwijl ‘Biloba’ te maken heeft met de twee lobbige vorm van het blad.
Een andere naam voor ginkgo biloba is de ‘maiden hair tree’. Dit verwijst naar de haarvormige bladstructuur.
In Japan staat de boom symbool voor liefde, hoop, onveranderlijkheid, tijdloosheid en lang leven.
In de traditionele Oosterse geneeskunde worden de bladeren en zaden van de boom al duizenden jaren gebruikt ter ondersteuning van de gezondheid. Zo werd eind 11e eeuw genoteerd hoe ginkgo zaden, bladeren en noten te gebruiken bij dementie, astma, bronchitis, en nier- en blaasstoornissen.
Reeds een paar honderd jaar geleden vond het ginkgo biloba extract uit de gedroogde bladeren ook ingang in het Westen. Vandaag de dag kan je ginkgo biloba kopen in tablet-, capsule, thee of tinctuur vorm.
Een idee van welke ginkgo biloba supplementen je in Nederland kan kopen en hun doseringen vind je op Vitaminstore.
Gezondheidsclaims gingko biloba
Een vluchtige zoektocht op het internet levert meteen een reeks gezondheidsvoordelen die toegeschreven worden aan gingko biloba. Het zou:
- geestelijke gezondheid (bv. angst, depressie, schizofrenie) beïnvloeden.
- geheugen verbeteren in Alzheimer’s Ziekte en dementie.
- bloedtoevoer naar de hersenen en andere organen verbeteren, bloeddruk regelen, hoogteziekte en erectieproblemen verminderen.
- het wordt ook ingezet bij vermoeidheid; neuropathie; astma; PMS; maculaire degeneratie.
- en kan concentratie verhogen bij ADHD.
Zoals veel natuurlijke remedies, is er betrekkelijk weinig onderzoek voor veel van de aandoeningen waarvoor gingko biloba gebruikt wordt. Of bepaalde studies spreken elkaar tegen. Het makkelijkste startpunt is wat de wetenschap ons tot nog toe leert over de werking van dit populaire supplement.
Werking gingko biloba extract
# 1. Verhoogde bloeddoorstroming en verbeterde hartgezondheid
Ginkgo biloba wordt in traditionele Chinese geneeskunde gebruikt om de energiekanalen naar vitale organen zoals lever, nieren, hersenen, longen te openen.
Hedendaags onderzoek toont aan dat het bloeddoorstroming bij gezonde ouderen verbetert (bron). Daarnaast vonden onderzoekers een 12% stijging van stikstofoxide in de bloedstroom. Stikstofoxide laat de bloedvaten uitzetten (bron). Ginkgo extract bevordert doorbloeding van handen, benen, hersenen. Dit laatste ondersteunt een beter geheugen en concentratievermogen.
Ginkgo biloba extract zorgt voor sterke vaatwanden en een verbeterde conditie van het bloedvatenstelsel bij dieren. Het lijkt een beschermende rol bij hartgezondheid, hersengezondheid te spelen en het voorkomen van beroertes. Deze beschermende effecten lijken te komen door de ontstekingsremmende eigenschappen van de plant (bron, bron, bron).
# 2. Boordevol antioxidanten
Ginkgo biloba lijkt rijkt te zijn aan antioxidanten (bron, bron ) en dus voordelig om cel veroudering tegen te gaan bij ratten.
Ginkgo biloba bevat flavonoïden en terpenoïden die voor een sterk antioxiderend effect zorgen (bron). Antioxidanten neutraliseren de effecten van vrije radicalen, oftewel de reactieve stofdeeltjes die vrijkomen tijdens de normale stofwisselingsprocessen in het lichaam (vertering enz). Deze afvalstoffen zorgen voor veroudering. Ze kunnen gezond weefsel beschadigen en ziektes veroorzaken.
# 3. Ontstekingsremmer
De anti inflammatoire respons maakt deel van het natuurlijk afweersysteem van ons lichaam. Uit dier- en labonderzoek blijkt dat ginkgo biloba ontsteking in menselijke en dierlijke cellen bij verschillende ziektebeelden vermindert (bron, bron, bron). Ginkgo biloba extract is dus mogelijk nuttig bij artritis, Prikkelbare Darm Syndroom (IBD), kanker en hartziekte.
# 4. Speelt een rol in hoe de neurotransmitters in het brein werken
Tot nog toe is er onvoldoende onderzoek om het effect op geestelijke gezondheid (angst, stress, geheugen) eenduidig aan te tonen.
Ginkgo supplement kan mentale prestatie en welzijn verhogen (bron, bron). Er is echter geen meetbaar effect op geheugen en executieve functie (bron).
Uit dieronderzoek blijkt wel dat het extract symptomen van angst vermindert (bron, bron), vooral door het antioxidant effect. Het vermindert de uitscheiding van stresshormonen bij ratten (bron).
In een onderzoek bij mensen met algemene angststoornis (generalised anxiety disorder, GAD) bracht toediening van ginkgo extract een 45% daling van angstsymptomen teweeg (bron).
Ook wat betreft depressie, toonde ginkgo in dieronderzoek haar anti ontstekingseffecten en helpt het het lichaam omgaan met hoge cortisol niveaus (stress hormoon) (bron).
Andere dierstudies toonden aan dat ginkgo extract de activiteit van monoamine oxidase (MAO) doet afnemen en het niveau van dopamine in de prefrontale cortex doet toenemen (bron).
Nog andere dierstudies vonden een stijging van serotonine in de prefrontale cortex (bron).
# 5. Beschermt de hersenen
Recent steeg de interesse bij wetenschappers naar de hersen beschermende effecten van ginkgo biloba extract. Zo blijkt ginkgo extract de ontstekingsreactie (bron) en geprogrammeerde celdood (apoptose) te remmen bij muizen.
Het reguleert de hoeveelheid eiwitprecursoren in de neuronale synapsen (bron) en verhoogt celgroei in de hippocampus (die een rol speelt in geheugen en leren) bij muizen (bron).
Het onderliggend mechanisme lijkt te zijn dat ginkgo biloba extract de vrije radicalen aanpakt, de mitochondriale functie verbetert, de bloedviscositeit vermindert, de serotonine niveaus in verschillende hersendelen reguleert en de dopamine in de prefrontale cortex doet toenemen (bron, bron). Meer onderzoek bij mensen is nodig om deze resultaten te bevestigen.
# 6. Geheugen en aandacht
Verschillende studies insinueren het voordelige effect van ginkgo biloba extract op cognitie en ouderdom gerelateerde problemen met geheugen en aandacht. Dit zowel in gezonde deelnemers als in mensen met ziekte van Alzheimer (bron).
Het effect op geheugen bij muizen heeft te maken met de verhoogde bloedtoevoer dat GB zou hebben op de hersenen, het antioxidant effect dat beschermt tegen de afbraak van breinvetten en het verminderen van amyloïde plaatvorming in de grijze hersenmassa (bron).
Een wetenschappelijke review vond een positief effect op aandacht en concentratie bij ADHD en autisme. Maar meer onderzoek is nodig (bron).
Ginkgo biloba extract bevat twee actieve stoffen die het mentaal functioneren mogelijk beïnvloeden. Ginkgolide zorgt voor een toename in bloedtoevoer (bron). Bilobalide (bron) zorgt voor vermindering van angst bij ratten.
Voordelen van ginkgo biloba bij specifieke ziektebeelden
#7. Dementie en Alzheimer’s Ziekte
Eerder onderzoek naar de invloed van ginkgo biloba extract ter voorkoming of behandeling van dementie was vaak niet erg positief.
De grootschalige GEM studie vond in 2008 geen effect voor de preventie van dementie en Alzheimer’s (bron).
Een meta-analyse in 2012 vond geen positief effect op het cognitief functioneren van gezonde mensen (bron). Een latere studie vond wel voordeel voor mensen met Alzheimer’s die cholinesterase remmers namen en daar bovenop nog GB namen (bron).
Een wetenschappelijke review van 21 studies over ginkgo biloba, vond dat ginkgo extract in combinatie met conventionele Alzheimer’s medicatie zorgt voor een stijging van de functionele capaciteiten in milde Alzheimer’s (bron). Na 5-6 maanden gebruik was er een significante daling van sommige dementie symptomen (bron).
Een wetenschappelijk review (2015) van 9 onderzoeken vond dat 240 mg ginkgo extract per dag gedurende 22 tot 26 weken voldoende is om de trage aftakeling van cognitie, functie, gedrag en globale verandering af te remmen in geval van mentale beperking en dementie, vooral voor patiënten met neuro psychiatrische symptomen (bron).
Een recente meta-analyse van onderzoek gedaan tussen 1980 en 2020 vond een mogelijke verbetering van het mentaal functioneren bij patiënten met milde dementie na gebruik van 240 mg ginkgo extract per dag voor meer dan 24 weken (bron).
# 8. Schizofrenie
Een systematische wetenschappelijke review in 2013 meldt een gunstig effect van ginkgo biloba extract op positieve psychotische symptomen (wanen en hallucinaties) bij mensen met schizofrenie die reeds antipsychotica nemen (bron).
# 9. Vermindering bijwerkingen antidepressiva
Ginkgo extract kan erectiestoornissen veroorzaakt door antidepressiva (SSRI’s) verminderen (bron). Maar deze resultaten worden niet steeds bevestigd. Ander onderzoek vond het extract niet meer effectief dan placebo.
# 10. Hoofdpijn en migraine
De traditionele Chinese geneeskunde gebruikt ginkgo voor hoofdpijn (bron). De werkzaamheid is echter afhankelijk van de oorzaak van de hoofdpijn en hoe effectief de ginkgo daartegen is.
Denk aan gingko’s ontstekingsremmende of antioxidant effecten en haar nut bij overmatige stress en beperkte bloedtoevoer of vernauwde bloedvaten.
# 11. PMS
Ginkgo biloba extract kan premenstrueel syndroom (PMS) verminderen (bron). Er was een 23% daling van PMS symptomen.
# 12. Astma en COPD
Ginkgo heeft een ontstekingsremmend effect waardoor het gunstig is in geval van astma. Onderzoek toont immers dat ginkgo bij kan dragen aan verminderde ontsteking van de luchtwegen en verhoogde longcapaciteit (bron) samen met astma medicatie (bron).
Voor chronisch obstructieve longziekte (COPD) resulteerden een mix van Chinese kruiden (inclusief ginkgo) in minder hoesten en bronchitis (bron). Dit is op zich heel veelbelovend. Maar er is meer onderzoek nodig om de exacte werking van elke component te bepalen.
# 13. Ooggezondheid
Ginkgo biloba extract werd ook uitgetest voor haar effect op ooggezondheid. Bij staar (glaucoom) zorgde het voor een verbeterde bloedtoevoer naar het oog maar niet noodzakelijk voor beter zicht (bron).
Bij maculaire degeneratie door ouderdom (aantasting van de zone in de oogbal die ervoor zorgt dat we scherp kunnen zien) zorgde het supplement voor een verbetering, maar deze was niet statistisch significant (bron).
Dosering en Mogelijke bijwerkingen van ginkgo biloba
Dosering
De meest gebruikte dosering in onderzoek was 240mg per dag. Matig, standaard gebruik van ginkgo biloba plantextract is veilig.
Let wel op met verse ginkgo zaden en onverwerkte ginkgo bladeren. Deze zijn toxisch en dus niet geschikt voor gebruik.
Daarnaast is ginkgo biloba niet aan te raden voor zwangere of borstvoedinggevende vrouwen, gezien onderzoek naar de veiligheid ontbreekt. Het kan de kans op bloeding verhogen.
Mogelijke bijwerkingen
- Kan gastro-intestinaal ongemak, misselijkheid, reflux, diarree, hoofdpijn, draaiingen, hartkloppingen, uitslag, en rusteloosheid met zich mee brengen.
- Verhoogd risico op bloeding. Staak ginkgo-gebruik 2 weken alvorens een medische procedure te ondergaan.
- Kan bloedsuiker doen dalen, waardoor mensen met diabetes en hypoglycaemie er goed aan doen hun bloedsuikerspiegel in het oog te houden.
- Een negatieve interactie met andere medicatie kan voorkomen.
- Kan in bepaalde gevallen een allergische reactie teweeg brengen. De ginkgo pollen allergie is vergelijkbaar met een allergie voor urushiols zoals Poison Ivy, mangohuid, en cashews.
De conclusie en mijn favoriete Ginkgo Biloba winkel
Het plantenextract ginkgo biloba kan veilig gebruikt worden als supplement aan een dosis van 240mg per dag.
Hoewel meer wetenschappelijk onderzoek zeker welkom is, kon reeds evidentie gevonden worden voor het nut van ginkgo biloba extract:
- Voor het verbeteren van bloedtoevoer en hart- en vaatgezondheid,
- Antioxidant effect,
- Ontstekingsremmend,
- Regulatie van neurotransmitters,
- Bescherming van de hersenen,
- Geheugen en aandacht.
Daarnaast zijn er reeds enige positieve resultaten voor de specifieke ziektebeelden:
- Dementie en Alzheimer’s Ziekte,
- Schizofrenie,
- Bijwerkingen antidepressiva,
- Hoofdpijn en migraine,
- PMS,
- Astma en COPD,
- Ooggezondheid.
Een volledig overzicht van welke ginkgo biloba supplementen je in Nederland kan bestellen vind je op Vitaminstore.
De Vitaminstore is mijn favoriete webshop om ginkgo biloba te bestellen. Zij hebben doorgaans hoge kwaliteit producten met hoge effectiviteit en weinig tot geen onnodige toevoegingen.