Wat Is (Morbide) Obesitas? Uitleg + Cijfers Nederland

Bepaal zelf of je overgewicht of obesitas hebt

Voordat je verder gaat lezen, is het belangrijk om eerst voor jezelf te bepalen in hoeverre je last hebt van overgewicht, of misschien wel obesitas, of misschien wel erger. Je leest dit artikel al, dus je weet dat je te zwaar bent, maar hoeveel precies?

De weegschaal staat waarschijnlijk gelijk aan de duivel, voor jouw gevoel. Je durft je niet meer te wegen.

Ik kan me dat heel goed voorstellen, maar als je er écht iets aan wilt doen, zul je voor jezelf deze angst moeten overwinnen. Je moet onder ogen zien, letterlijk, dat je een probleem hebt en dat actie ondernemen onvermijdelijk is.

Er zijn betere methodes om te bepalen in hoeverre jij last hebt van overgewicht, maar het berekenen van de BMI (Body Mass Index) geeft in ieder geval een goede indicatie over de mogelijke gevolgen van je overgewicht (bron). Je kunt dit eenvoudig bereken:

Body Mass Index = (Je gewicht in kilo’s) gedeeld door (je lengte in meters in het kwadraat)

Heb je dit gedaan? Noteer dan de uitkomst, en lees snel verder.

Wil je eerst nog meer weten over de zin en de onzin van het berekenen van de BMI, en eventueel betere methodes, klik dan even op deze link voor meer informatie.

De betekenis van (morbide) obesitas

Obesitas is een term wat op het internet heel vaak als synoniem gebruikt wordt voor overgewicht. Obesitas is een vorm van overgewicht, maar dan wel een hele ernstige versie daarvan (bron).

In feite zijn er verschillende gradaties van overgewicht, waarvan obesitas er eentje is.

Om obesitas in de goede context te plaatsen, geef ik je hierbij even een lijstje met de verschillende vormen van overgewicht, met hun bijbehorende BMI. Bereken dus eerst je eigen BMI, waarna je kunt kijken in welke categorie je valt (bron):

Je kunt zien in de voorgaande lijst dat er dus sprake is van obesitas als je BMI hoger is dan 30.

Overigens moet ik er wel bij zeggen dat dit getal alleen maar een richtlijn is. Als je verder gaat kijken naar persoonlijke omstandigheden, kan het resultaat vaak verrassend anders zijn (bron).

Een mooi voorbeeld hiervan is een topsporter, en dan met name iemand die actief is in de krachtsport. Deze mensen hebben heel veel spiermassa, en aangezien spiermassa zwaarder is dan vet, kan zelfs deze gezond etende topsporter obesitas hebben, tenminste volgens het eerder gegeven lijstje (bron).

Waar houdt BMI geen rekening mee?

De BMI kijkt alleen maar naar de verhouding gewicht en lengte, en houdt dus geen rekening met het verschil tussen lichaamsvet en vetvrije massa, zoals spieren (bron). Er moet dus ook gekeken worden naar de verdeling van lichaamsvet, in combinatie met het aandeel van botten en spieren in het totaalgewicht.

Lichaamsvet kan gevaarlijk zijn voor je gezondheid. Wat de gevolgen kunnen zijn, lees je verderop in dit artikel. Maar de meest gevaarlijke vorm van lichaamsvet is het buikvet, oftewel het lichaamsvet wat zich rond je organen bevindt (bron, bron). Om die reden zijn er ook andere meetmethodes waar steeds meer waarde aan gehecht wordt:

Vetpercentage berekenen met huidplooimeting

Percentage lichaamsvet meten: Door de medische wereld wordt dit gezien als één van de meest betrouwbare meetmethodes om te bepalen of er sprake kan zijn van een gevaarlijke situatie voor de gezondheid.

Bij deze methode wordt letterlijk de dikte van verschillende huidplooien gemeten (bron). Op deze manier kan, op een vrij betrouwbare manier, het totale percentage lichaamsvet bepaalt worden. Ook de verdeling van het lichaamsvet wordt meer duidelijk, waarna er ook een betere risicoanalyse gemaakt kan worden.

Waist to Height Ratio (WtHR)

Waist to Height Ratio (WtHR): Een andere manier om een betere diagnose te stellen, is het bepalen van de buikomvang in verhouding tot de lengte (bron). Hiermee wordt natuurlijk de nadruk gelegd op het gevaarlijke buikvet.

Je kunt dit zelf berekenen door de volgende formule te hanteren:

Waist to Length Ratio = Je buikomvang in centimeters, gedeeld door je lengte in centimeters.

Wil je méér weten over de zin en de onzin van het berekenen van je BMI, en alternatieve methodes, lees dan even dit artikel over de berekening van de BMI.

Je bent beslist niet alleen: enkele obesitas cijfers

Als we kijken naar de Nederlandse situatie, dan vertellen de statistieken een schokkend verhaal: Ruim de helft van de Nederlandse bevolking van 20 jaar of ouder heeft last van overgewicht, dus een BMI van 25 of hoger (bron).

Ook blijkt dat ruim 36% van de Nederlandse bevolking last heeft van ernstig overgewicht (BMI tussen de 30 en de 35), en bijna 14% last heeft van obesitas (bron), dus met een BMI die hoger dan 35 is.

Opvallend hierbij is dat er in de categorieën overgewicht en ernstig overgewicht de mannen overduidelijk ‘winnaar’ zijn, en dat in de klasse obesitas de vrouwen sterker vertegenwoordigd zijn.

Cijfermateriaal over morbide obesitas is niet voorhanden, maar je zult begrijpen dat ernstige obesitas en morbide obesitas ook regelmatig in Nederland voorkomt, en iedere persoon is er ééntje te veel!

Bij kinderen en pubers ligt het verhaal heel anders. Ruim 12% heeft last van overgewicht, ruim 9% heeft last van matig overgewicht en bijna 3% heeft last van obesitas (bron).

Dat overgewicht en obesitas een groot probleem is voor de volksgezondheid, blijkt als we de statistieken van 35 jaar geleden vergelijken met de statistieken van 2015.

De helft van de Nederlanders is te zwaar

In 1981 waren 1 op de 3 volwassen Nederlanders te zwaar, ze hadden te maken met overgewicht. Nu, zijn dat er 1 op de 2 Nederlanders (bron). Ook het aantal mensen met obesitas, of erger, is gestegen van 5% in 1981 naar het indrukwekkende cijfer van 14%. Dat is een groeipercentage van bijna 300%!

Ik wil niet eens doorrekenen wat de trends zullen zijn voor de komende 35 jaar, dus hoeveel mensen overgewicht zullen hebben in het jaar 2050, maar we kunnen aannemen dat dit alleen maar méér gaat worden. Het is niet voor niets de grootste bedreiging voor de volksgezondheid, met name door alle gevolgen van overgewicht en obesitas.

Veel leed zou bespaard kunnen worden als er meer actie ondernomen zou worden in de bestrijding van overgewicht, en dan te beginnen met de kinderen en de pubers.

Obesitas kan verregaande gevolgen hebben

Obesitas is veel meer dan ‘alleen maar’ overgewicht. Het heeft invloed op alle facetten van je leven, zowel op je gezondheid als op je dagelijkse, praktische, werkzaamheden. En dan niet te vergeten dat je mentaal een flinke douw krijgt. In ernstige gevallen kan overgewicht en obesitas je leven volledig vergallen, alle plezier is weg en je beland in een negatieve spiraal (bron).

Ik zet de mogelijke gevolgen even voor je op een rijtje:

Praktische consequenties

We kennen allemaal wel de Amerikaanse, sensatiezoekende, filmpjes op YouTube, van mensen die écht last hebben van morbide obesitas, en die alleen nog maar op bed kunnen liggen.

En wie kent niet het filmpje dat er een gevel weggebroken moest worden om de patiënt met morbide obesitas uit het huis te halen en in een extra verzwaarde ambulance naar het ziekenhuis te kunnen vervoeren.

Ok, dit is natuurlijk heel extreem, maar het geeft wel aan wat de impact is op het dagelijks leven zou kunnen zijn.

Voor de Nederlandse, minder extreme, situatie, een paar praktische voorbeelden:

Psychische consequenties

De eerder genoemde praktische consequenties, hebben mentaal ook een gigantische impact (bron). Het doet natuurlijk ontzettend veel met je, als je beseft dat je steeds meer afhankelijk wordt van anderen, ook al gaat het alleen maar om het veteren van je schoenen.

En juist door deze miserabele toestand ga je weer méér eten, waardoor de negatieve spiraal alléén maar versterkt wordt.

Lichamelijke consequenties obesitas

We weten allemaal dat overgewicht en (morbide) obesitas verregaande gevolgen heeft voor de gezondheid. Hoe meer overgewicht, hoe groter de risico’s op aandoeningen en (ernstige) ziektes.

De risico’s heb ik hieronder voor je op een rijtje gezet (bron):

Hierin moet ik je direct teleurstellen: Een snelle oplossing bestaat niet! Je kunt natuurlijk proberen om één of ander crashdieet te volgen, maar ik kan je op voorhand vertellen dat dit niet gaat werken. Om van jouw ernstige overgewicht af te komen moet je je eetgewoontes structureel aanpassen.

Crash dieet geen oplossing?

Een tijdelijk dieet is beslist géén oplossing. Natuurlijk ga je afvallen, maar op het moment dat je stopt met je crashdieet, en je vervalt weer in je oude patroon, komen de verloren kilo’s er twee keer zo snel weer bij (bron). Je eindigt met méér kilo’s dan voorheen. En dan is al die moeite, al dat afzien en al dat verdriet helemaal voor niets geweest.

Je hebt, gemiddeld genomen, toch minimaal 1200 kilocalorieën per dag nodig om optimaal te kunnen functioneren (bron). Als je minder eet, wat het principe van een crashdieet is, wordt er in eerste instantie geen lichaamsvet verbrand.

Eerst wordt de energie in je spieren aangesproken, en je gaat enorm veel vocht verliezen. Daarnaast gaat je lichaam over in de crisis-stand (bron). Dat wil zeggen dat je lijf denkt dat er sprake is van een voedselschaarste, waardoor het nog zuiniger met energie om zal gaan door uiteindelijk méér lichaamsvet op te slaan.

Dit is een natuurlijk proces voor het geval de crisis langer duurt dan gedacht: Wie wat bewaart, die heeft wat….

Wat werkt dan wel?

Hoe moeilijk het misschien ook is, kleed je uit en ga voor de spiegel staan. Bekijk jezelf eens van top tot teen, en besef wat er met je lijf is gebeurt in de afgelopen jaren.

Want als eerste moet je zelf erkennen dat je een probleem hebt, dat je niet optimaal meer functioneert en dat je je leven wilt veranderen. Dit is geen gemakkelijke stap, maar wel de allergrootste en meest belangrijke stap die je kunt nemen.

Daarna ga je professionele hulp zoeken, want geloof me: Dit kun je niet alleen. Je moet jezelf omringen door specialisten die weten wat ze doen. In eerste instantie zal dit de huisarts zijn, maar deze kan een diëtist, een bewegingsdeskundige en eventueel andere specialisten inschakelen. Je zit dan ‘in de molen’, wat jezelf extra zal motiveren omdat je een stok achter de deur hebt.

Maar daarnaast heb je nog steeds de steun van je vrienden, familie en gezin nodig. Praat openhartig met hen over je probleem en over wat je er aan wilt doen. Ze kunnen je steunen, en dat zal je hard nodig hebben: Het is een lange weg, en het zal niet altijd even gemakkelijk zijn, maar de beloning is natuurlijk enorm!

De nadruk zal niet zozeer liggen op snel afvallen, maar meer op beperking van ingenomen calorieën in combinatie met gezond en gevarieerd eten. Ook meer bewegen zal een vast onderdeel van je dagelijkse routine worden. Het zijn allemaal structurele wijzigingen in je levenswijze (bron).

Zodra je op de goede weg bent, zul je zien dat de kilo’s als sneeuw voor de zon zullen verdwijnen.

Tips voor mensen met ernstig overgewicht of obesitas

Je hebt inmiddels hulp gezocht en beseft dat er ook nog een lange weg te gaan is. Is niet erg, die eerste stap is de allergrootste en de allerbelangrijkste. In die tussentijd wil je natuurlijk meer ondernemen, meer dingen doen, en vooral onafhankelijker zijn.

Ik geef je hierbij een aantal tips waarmee je je leven weer op orde kunt krijgen:

Ik denk dat je ook wel iets zult hebben aan deze video:

Tot slot…

Je hebt inmiddels dit artikel helemaal to aan het einde doorgelezen. Dat is alvast een eerste stap, want dat betekent dat je gemotiveerd bent. Je bent gemotiveerd om iets aan je overgewicht te doen, en dus ook aan je gezondheid.

Besef wel dat je waarschijnlijk nooit meer naar je oude maatje 38 gaat, maar dat hoeft ook helemaal niet. Iedere kilo die je in dit proces verliest, is winst voor je gezondheid.

Ga regelmatig voor de spiegel staan, en kijk wat er allemaal verandert. Wees trots op je lijf en wees vooral trots op wat je al bereikt hebt!

Doe mijn gratis dieet test en ontdek welke dieet voor jou het meeste resultaat oplevert

Wil je succes maar wil je je tijd niet verspillen aan diëten die niet passen bij jouw situatie?

Met al mijn kennis en ervaring heb ik een korte test ontwikkeld. De uitslag geeft je een dieet dat het beste past bij jouw situatie, jouw persoonlijkheid en jouw behoeften.

Hiermee vergroot je je kansen op een succesvol dieetproces, zonder jojo-effect of andere vervelende bijeffecten.

Het duurt slechts enkele minuten.

Ga naar de test en ontdek welke dieet het beste bij jou past »»