Insuline Spuiten / Injecteren: Uitlegvideo, Bijwerkingen en 8 Tips

Heb je diabetes type 1 dan moet je insuline spuiten om te blijven leven. Bij diabetes type 2 kan het ook nodig zijn dat er insuline wordt gespoten omdat de alvleesklier dit niet meer voldoende kan aanmaken.

Bij het spuiten van insuline zijn er een aantal zaken waar je goed op moet letten zodat de insuline goed door je lichaam opgenomen kan worden. In dit artikel zullen we precies uiteenzetten hoe je het beste insuline kunt spuiten. Wat je nog meer gaat leren:

Functies van insuline

Als we eten dan worden de koolhydraten afgebroken tot glucose. Via de dunne darm komt de glucose in de bloedbaan waarna deze vorm van energie door het lichaam getransporteerd kan worden.

Om de glucose uit het bloed op te kunnen nemen is insuline nodig. Dit fungeert als een soort sleutel die de deurtjes van de cellen open zet waarna de glucose binnen gelaten kan worden.

Bij mensen met diabetes type 1 maakt het lichaam zelf geen insuline meer aan. Het is een auto-immuunziekte waarbij het eigen afweersysteem de alvleesklier heeft aangevallen.

Voor mensen met diabetes type 1 is het een absolute must om insuline te spuiten. Zonder insuline kan de glucose niet uit het bloed opgenomen worden. De bloedsuikers lopen dan zo hoog op dat er een levensbedreigende situatie ontstaat.

Diabetes type 1 ontstaat vaak al in de jeugd en wordt daarom ook wel jeugddiabetes genoemd. Deze ziekte is niet te genezen. In 1921 slaagde men erin om insuline uit de alvleesklier van honden en kalveren te maken en werd voor het eerst een diabetes type 1 patiënt met insuline behandeld. Voor die tijd had je pech en stierf je door deze ziekte.

Diabetes type 2 heeft ook met insuline te maken maar op een totaal andere manier dan bij diabetes type 1.

Omdat diabetes type 2 zich vaak pas op latere leeftijd ontwikkeld wordt soms nog gesproken over oudersdomssuiker of suikerziekte. Tegenwoordig komt diabetes type 2 helaas steeds vaker op jongere leeftijd voor. Dit is het gevolg van de veranderingen in onze leefstijl en Westerse dieet.

Bij mensen met diabetes type 2 maakt de alvleesklier nog wel insuline aan. Het probleem is dan echter dat het lichaam er niet meer goed op reageert. Het lichaam is insulineresistent geworden.

Omdat het lichaam niet meer goed reageert op insuline gaat de pancreas steeds meer insuline produceren voor hetzelfde effect.

Na verloop van tijd raakt de alvleesklier uitgeput en is het ook bij diabetes type 2 nodig om insuline te gaan spuiten en/of medicijnen te gaan slikken. De pancreas maakt dan niet meer voldoende insuline meer aan om de bloedglucose naar acceptabele waarden terug te brengen.

Het spuiten van insuline – bij diabetes type 2 – is een vorm van symptoombestrijding.

Het spuiten van insuline maakt veel mensen dik. Dit komt omdat insuline een anabool hormoon is wat niet alleen de opslag van glucose bevordert maar ook die van opslaan in vetweefsel.

Als je meer aankomt dan wordt de insulineresistentie echter nog hoger (bron, bron, bron, bron). Je gaat dan meer insuline nodig hebben waardoor het lichaam nog meer vet gaat opslaan en nog ongevoeliger voor insuline wordt.

Een vicieuze cirkel die lastig te doorbreken is.

Het is goed om te weten dat veel mensen kunnen stoppen met het spuiten van insuline indien zijn hun dieet en leefstijl aanpassen. De gevoeligheid voor insuline komt dan weer terug. Daarover in de laatste paragraaf meer.

Verschillende manieren om insuline toe te dienen?

Insuline zal altijd rechtstreeks de bloedbaan in gebracht moeten worden. Er zijn geen pillen of drankjes met insuline die genomen kunnen worden omdat insuline door het maagzuur afgebroken wordt voordat het de lever kan bereiken.

Er is al veel onderzoek gedaan naar het oraal toedienen van insuline. Tot op heden heeft niemand een betrouwbare methode gevonden. Ook kan insuline moeilijk opgenomen worden als je het oraal inneemt. Slechts een klein deel zal dan daadwerkelijk opgenomen worden waardoor hoge dosissen nodig zijn die lastig te doseren zijn (bron).

Voor de gezondheid zou het overigens niets uitmaken of insuline oraal ingenomen wordt of gespoten wordt. Zolang de juiste hoeveelheid insuline maar in de bloedbaan komt.

Insulinepen

De meest gebruikelijke manier om insuline toe te dienen in met behulp van een insulinepen.

Er zijn verschillende soorten insulinepennen.

Verderop zal ik tips geven voor het toedienen van insuline met behulp van een insulinepen.

Insulinepomp

Een andere manier om insuline toe te dienen is door middel van een insulinepomp. Dit wordt vaak gedaan bij kinderen en volwassenen met diabetes type 1.

Bij een insulinepomp wordt via een katheter de insuline onderhuids afgegeven. Het voordeel van een insulinepomp is dat de hoeveelheid insuline beter te reguleren is en is een uitkomst voor mensen bij wie dit lastig is.

Een ander voordeel van een insulinepomp is dat het de kwaliteit van leven zal verbeteren. Zeker voor kinderen is het minder ingrijpend dan een paar keer per dag met een naald insuline moeten toedienen.

Insuflon

Bij kinderen met diabetes type 1 wordt ook wel gebruik gemaakt van een insuflon. Dit is een katheter die onder de huid ligt.

Voor het spuiten van insuline hoeft dan niet door de huid worden geprikt maar kan dit via het uiteinde van het slangetje worden toegediend.

Waarom insuline spuiten?

Insuline spuiten is nodig om de bloedglucose binnen een gezonde bandbreedte te houden. Deze mag niet te hoog maar ook niet te laag worden. Beide uiterste zijn gevaarlijk en kunnen zelfs levensbedreigend zijn.

Hypoglykemie

Indien de bloedglucose te laag is wordt gesproken over een hypo, wat een afkorting is voor hypoglykemie.

Een hypo kan voorkomen bij mensen die afhankelijk zijn van insuline. Dit zijn alle diabetes type 1 patiënten en mensen met diabetes type 2 die insuline spuiten.

Een hypo kan zich voordoen als er meer insuline is toegediend dan nodig was op basis van wat er gegeten is of als er niet gegeten is.

Je kunt ook een hypo krijgen als je de insuline op een andere plaats dan normaal spuit, bijvoorbeeld in de buik in plaatsen van de billen. Omdat de insuline dan sneller opgenomen wordt daalt de bloedglucose sneller dan anders.

Door wat zoets te eten kan je de bloedglucose weer omhoog krijgen en uit de hypo komen. Een noodmiddel is de glucagon pen, dit hormoon heeft een tegenovergestelde werking van insuline.

Hyperglykemie

Het tegenovergestelde van een hypo is een hyper, wat een afkorting is voor hyperglykemie. De bloedglucose is dan juist te hoog.

Dit kan gebeuren als je wel (veel) hebt gegeten maar geen insuline hebt gespoten, als de insuline niet goed in de bloedbaan gekomen is of als je de insuline te laat hebt gespoten.

Bij een hyper mag je niets meer eten, veel drinken en insuline spuiten (als dit vergeten was).

Bijwerkingen van insuline

De zojuist besproken hypo en hyper zou je kunnen zien als mogelijke bijwerking van insuline; een bijwerking als gevolg van verkeerd gebruik van insuline.

Een bijwerking van insuline spuiten zijn zgn. spuitplekken die na verloop van tijd kunnen ontstaan. Dit gebeurt als je vaak op dezelfde plek spuit.

Er ontstaan dan verdikkingen in het onderhuidse vet. Dit is te herkennen aan bobbels of harde plekken op of onder de huid.

Het is uitnodigend om insuline op een dergelijke plek te spuiten. Dit omdat deze plek minder gevoelig is geworden.

Op een spuitplek spuiten is echter iets wat je moet vermijden. Via deze plekken kan de insuline niet goed de bloedbaan bereiken waardoor het risico van een hyper op de loer ligt.

En als je de ene keer in de spuitplek spuit en de andere keer weer niet dan krijg je te maken met grote schommelingen in de bloedglucose.

Een andere bijwerking van insuline is overgevoeligheid waardoor er een allergische reactie kan ontstaan.

Tegenwoordig wordt insuline synthetisch gemaakt en niet meer van dieren (maar via bacteriën) waardoor weinig mensen nog een allergische reactie krijgen. Dit kan nog wel gebeuren maar dit zal dan een reactie zijn op conserveermiddelen die in de insuline worden gebruikt. Er kan dan met de apotheker worden gekeken naar een alternatief merk waarin andere stoffen zijn gebruikt.

Als mensen beginnen met het spuiten van insuline dan kan het zicht veranderen. De verandering van de bloedglucose heeft effect op de ogen. Na een aantal weken zou het zicht weer stabiel moeten zijn.

Tips voor het injecteren van insuline

Door op de juiste manier de insuline te injecteren kan je beter je bloedglucose controleren. Met een goede spuittechniek kan je lipodystrofie (spuitplekken) voorkomen wat belangrijk is voor het controleren van je bloedglucose.

Een aantal tips m.b.t. de spuittechniek:

Tip #1: spuit op geschikte plaatsen

Veel mensen ervaren de buik als meest geschikte en minst vervellende plaats om de insuline te injecteren. Je wilt insuline altijd in onderhuids vet spuiten wat bij de buik goed mogelijk is.

De gehele buik mag gebruikt worden met uitzondering van het gebied rondom de navel. Het is namelijk pijnlijk om direct rondom de navel te spuiten, hou daarom een paar centimeter rondom de navel vrij.

Bij het spuiten van insuline in de buik wordt de insuline relatief snel opgenomen. Andere plaatsen waar insuline gespoten kan worden zijn de billen, de armen en de dijbenen.

Bij het injecteren in de billen wordt de insuline langzaam opgenomen. De beste plaats is het bovenste en buitenste deel van de billen.

Het injecteren in de armen zorgt voor een gemiddelde opname van de insuline. Bij het injecteren van insuline is het belangrijk dat de injectieplaats altijd wordt afgewisseld om spuitplekken te voorkomen. Bij de arm is alleen de zijkant geschikt om in te injecteren, omdat dit een klein oppervlak is, is het niet goed mogelijk om voldoende af te wisselen met de injectieplaats. De arm is daarom voor de meeste mensen niet echt geschikt voor het injecteren van insuline.

De insuline kan ook in de dijbenen worden gespoten. Dit zorgt voor een relatief langzame opname. De beste plek is de buitenzijde van het dijbeen, één handlengte vanaf de liezen.

Tip #2: wissel injectieplaats af

Als je altijd op de zelfde plaats insuline spuit dan krijg je lipodystrofie; een ophoping van vet op deze plaats. Dit zorgt ervoor dat de insuline wisselend wordt opgenomen wat resulteert in schommelende bloedsuikerwaarden.

Wat bijvoorbeeld kan gebeuren is dat de insuline als het ware gevangen zit in het vetweefsel waarna de opgehoopte insuline ineens vrijkomt bij het nemen van een warm bad door de inwerking van de warmte. Dit kan dan zorgen voor een hypo.

Het niet afwisselen van de injectieplaats is een veel voorkomende oorzaak van lipodystrofie maar het kan ook door andere factoren komen. Het hergebruiken van injectienaalden, de inwerking van insuline op het vetweefsel en het natuurlijke vermogen om te herstellen van verwondingen zijn allemaal factoren die van invloed zijn op het wel of niet ontwikkelen van lipodystrofie.

De beste manier om lipodystrofie te voorkomen is het roteren van injectieplaatsen.

Spuit je insuline in je buik dan je de buik in 4 kwadranten verdelen en telkens in een nieuw kwadrant spuiten.

Ook binnen dit kwadrant doe je er goed aan om telkens een nieuwe injectieplaats te kiezen. Kies deze minimaal 1 vingerdikte vanaf de vorige injectie in dit kwadrant.

Het is niet de bedoeling dat je de ene keer in de buik spuit en de andere keer in bijvoorbeeld de billen. Dit heeft te maken met de verschillen in snelheid waarmee de insuline door het lichaam wordt opgenomen via verschillende lichaamsdelen.

Je insuline zal afgestemd zijn op de injectie via een bepaald lichaamsdeel zoals de buik, billen of dijbenen.

Voor kinderen kan gebruik gemaakt worden van rotatiekaarten voor het spuiten van insuline.

Dit helpt ze onthouden waar ze al gespoten hebben en om telkens een nieuwe plek te kiezen.

Deze kaart kan met de duim uitgedrukt worden op de plek waar gespoten gaat worden. Bij een volle kaart krijgt het kind van SugerKidsClub een leuk cadeautje.

Tip #3: de juiste naaldlengte

Zorg voor de juiste naaldlengte. Idealiter spuit je de insuline in het onderhuidse vet, een naald met een lengte van 4 of 5 mm is voor de meeste mensen hiervoor geschikt. Indien dieper wordt gespoten dan kan de insuline in een onderliggende spier gespoten worden waardoor de insuline te snel opgenomen wordt en voortijdig de werking verliest.

Bij naaldlengtes tot 6 mm kan de insuline geïnjecteerd worden zonder een huidplooi te maken.

Bij naaldlengtes van 8 mm of meer in het nodig om een huidplooi te maken waarin geïnjecteerd kan worden.

Bij het maken van een huisplooi moet alleen de huid en het onderliggende vet worden opgepakt, indien er spierweefsel wordt gepakt dan wordt alsnog in de spier gespoten.

Tip #4: spuit loodrecht

Spuit altijd loodrecht op de huid.

Indien er een huidplooi wordt gemaakt dan moet de naald loodrecht op de huidplooi worden ingebracht.

Voor bepaalde huiddikten is het juist wenselijk dat de naald schuin in de huid wordt ingebracht, je zorgverlener zal bepalen wat de beste techniek voor je is.

Tip #5: de huid

Het is niet nodig om de huid te desinfecteren. Het is wel goed om een stuk huid te kiezen wat schoon, droog en onbeschadigd is.

Tip #6: de temperatuur van de insuline

Het beste is als de insuline op kamertemperatuur is. Indien je insuline koud is dan kan je deze beter even op kamertemperatuur laten komen om te voorkomen dat de injectie pijnlijk is. Indien de insuline op kamertemperatuur is het mengen van troebele insuline makkelijker.

Troebele insuline moet minimaal 10 maal worden gezwenkt tot dat de kleur gelijkmatig wit is en alles goed gemengd is. Zwenken doe je door de insuline rustig heen en weer te bewegen zonder het echt te schudden.

Tip #7: voorkom pijn

Soms kan een injectie pijnlijk zijn. Dit kan verschillende oorzaken hebben. Zo is een injectie pijnlijk als in het spierweefsel i.p.v. het vetweefsel gespoten wordt.

Injecteren met een botte naald kan pijnlijk zijn. Gebruik daarom altijd een nieuwe naald. Zo heb je altijd een steriele injectienaald en de naalden zijn dan nog voorzien van de coating die ervoor zorgt dat de naald soepel door de huid kan glijden.

Ook zou je kunnen experimenteren met naalddiktes omdat de dikte van de naald verschil kan maken. Hoe hoger de Gauges (G) waarde van een naald hoe dunner deze is.

Ook zijn de naalden verkrijgbaar met verschillende slijpingen. De meeste mensen vinden een 3 vlaks slijping het prettigs maar je zou bijvoorbeeld ook een 5 vlaks slijping kunnen uitproberen.

Als je de huid hebt gedesinfecteerd met alcohol wacht dan tot dit opgedroogd is anders kan het prikken. Het is overigens niet nodig (of wenselijk) om de huid met alcohol te desinfecteren.

Je kunt op de plek waar je gaat injecteren ook eerst een ijsklontje houden voor een paar minuten. Dit maakt dit gebied minder gevoelig.

Voorkom injecteren in haarwortels, dit kan pijnlijk zijn.

Tip #8: de spuittechniek

Plaats een nieuwe pennaaldje op de insulinepen. Controleer of het naaldje in orde is.

Voordat je de spuit hou je de naald omhoog en spuit je er wat insuline uit zodat er geen luchtbelletjes meer in zitten. Check of de insuline niet troebel is.

Het prettigst is om even te gaan zitten als je insuline gaat spuiten, dit geeft je wat rust.

Na het afstellen van het aantal afgesproken eenheden hou je met de ene hand de huid strak en steek je met de andere hand de naald loodrecht door de huid. Het beste injecteer je de insuline langzaam.

Nadat de naald in de huid zit spuit je langzaam tot dat de spuitknop blokkeert. Hou hierbij de pen stil zonder de positie te veranderen.

Trek de naald pas na een seconde of 10 uit de huid, dit voorkomt teruglekken. Controleer nog even of de pen op 0 staat zodat je zeker weet dat je de volledige dosis hebt. Doe de naald in een naaldcontainer als deze gebruikt is.

In onderstaande video wordt de spuittechniek uitgelegd:

Insuline spuiten bij diabetes type 2 is symptoombestrijding

Heb je diabetes type 1 dan ontkom je er niet aan om insuline te spuiten. Bij diabetes type 2 is dit een ander verhaal.

Bij diabetes type 2 is het spuiten van insuline is eigenlijk een vorm van symptoombestrijding. Veel mensen kunnen namelijk na aanpassingen in hun dieet en leefstijl namelijk stoppen met het spuiten van insuline en het gebruik van medicijnen. En dit kan sneller dan je misschien zou verwachten.

Als je niet smokkelt en streng bent voor jezelf dan kan je diabetes type 2 zelfs al in 8 weken in remmissie brengen (bron, bron).

De kwaliteit van leven zal terug keren en je bent af van de naalden en pillen.

Het is niet de bedoeling dat je op eigen houtje stopt met het spuiten van insuline en medicijnen. Maar je kunt door aanpassingen in je dieet en leefstijl je glucosewaarden, bloeddruk en cholesterol dusdanig verbeteren dat je behandeld arts zelf zal voorstellen om te gaan stoppen met insuline en/of medicijnen.

Er zijn tal van dingen die je kunt doen om diabetes type 2 om te keren. Het belangrijkste hierbij is zorgen voor een gezond gewicht. Een gezond gewicht is effectiever voor je bloedglucose dan medicijnen (bron).

Zolang je overgewicht hebt is het onmogelijk om diabetes type 2 om te keren.

Het heeft allemaal te maken met het viscerale vet.

Dit is het vet wat in de buik rondom de organen ligt opgeslagen.

Visceraal vet rondom de lever en alvleesklier zorgt ervoor dat je ongevoelig blijft voor insuline waardoor je er meer van nodig hebt en insuline moet spuiten (bron, bron, bron, bron).

Welk van de 5 buiktype heb jij? Doe de test en ontdek het direct (en hoe jij met jouw type een platte buik krijgt)

Wil je weten welke buiktype je hebt? En hoe je met jouw type een platte en strakke buik krijgt en effectief buikvet weet te verbranden?

Doe dan mijn test en ontdek het in slechts 2 minuten.

Je zal het volgende te weten komen:

• Welk type buik jij hebt
• Potentiële fouten die je maakt die jouw buikvet veroorzaken
• Wat jij kan veranderen om een mooie platte of strakke buik te krijgen

Start buiktype test